Ona Sarhoş Ira Heyes Deyin
--
Ira Hayes ile gençlik yıllarımda Johnny Cash’in seslendirdiği bir şarkıyla tanıştım. Nedendir bilmem onu çok sevdim.
İkinci Dünya Savaşı’nın en kanlı çarpışmalarından birinin geçtiği Iwo Jima muharebeleri sırasında Joe Rosenthal tarafından çekilmiş olan, Amerikalı altı askerin Suribachi tepesine bayrak diktikleri anı ölümsüzleştiren o ünlü fotoğrafı bilirsiniz. Bu fotoğraf o dönem Amerika’da büyük sansasyon yaratmış ve ekonomik buhran ve savaş nedeni ile kötü günler geçirmekte olan halka bir moral aşısı görevi görmüştü.
Aslında gerçek araştırıldığında bu fotoğrafın savaşın sonuna doğru olan zafer anında değil, 35 gün süren Iwo Jima muharebelerinin henüz beşinci gününde elde edilen bir tepeye asıldığı ve kalan günlerde ise fotoğrafı görülen altı kişiden üçünün hayatını kaybettiği öğrenilecektir. Fotoğrafla ilgili yanlış yönlendirmeler de bununla bitmemektedir. İlk bayrak asıldıktan sonra bir nedenle bayrağın değiştirilmesi ve yedek bayrağın asılması gündeme gelmiş ve fotoğraf işte o anda çekilmiştir. Filmin kahramanları işte bu ikinci bayrağı çeken ve hayatta kalan John “Doc” Bradley, Rene Gagnon ve Ira Hamilton Hayes dir.
Fotoğraf Amerika’da o dönem ekonomide rahatlama sağlamak için çıkarılan “savaş tahvilleri” nin satışı için uygun bir malzeme olarak görülmüş ve o fotoğrafdan kaldığı iddia edilen üç gazi şehir şehir dolaştırılarak toplantılarla bu tahvillerin satılmasına çalışılmıştır.
Ira Hayes, 12 Ocak 1923'te Arizona, Sacaton’da doğmuş bir Pima Yerlisi idi. Pasifik’te Japonlara, memleketinde ise ırkçılığa karşı savaştı ve ironik olarak bir kahraman ilan edildi. Ancak Hayes, kendisini ününe layık hissetmiyordu. Travma sonrası stres bozukluğu yaşadı ve alkolik oldu. 10 Kasım 1954'te, Virginia, Arlington’daki Deniz Piyadeleri Savaş Anıtı’nın törenine katıldı. 23–24 Ocak 1955'te bir gece aşırı içki içtikten sonra, soğuk ve alkol zehirlenmesine maruz kalmaktan öldü. 2 Şubat 1955'te Arlington Ulusal Mezarlığı’na tam askeri törenle gömüldü.
Johnny Cash’e kulak verelim:
Ona sarhoş Ira Hayes deyin
Artık cevap vermeyecek
Ne viski içen Kızılderili Ne de savaşa giden denizci
